Thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ Sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trịtinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 24/12/2018 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã. Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 653/2019/UBTVQH14  ngày 12/3/2019 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019-2021. Chính phủ ban hành Nghị quyết số 32/NQ-CP, ngày 14/5/2019 về việc ban hành kế hoạch thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019-2021.

Mục tiêu: Đến năm 2021, Cơ bản hoàn thành việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã chưa đạt 50% về 2 tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số. Đồng thời khuyến khích việc thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã khác theo yêu cầu của địa phương, khi đảm bảo yếu tố thuận lợi và được đa số nhân dân đồng thuận.

Thực hiện các Nghị quyết của Trung ương, ngày 29/5/2019, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Phú Thọ đã ban hành Nghị quyết số 72-NQ/TU về Phương án tổng thể sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã, tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2019-2021. Ngày 31/5/2019, Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ đã xây dựng Phương án tổng thể sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã, tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2019-2021. Phạm vi của phương án là sắp xếp các đơn vị HC cấp xã chưa đạt 50% của cả hai tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số với các đơn vị hành chính liên kề để thành lập đơn vị hành chính cấp xã mới đạt một trong các tiêu chuẩn theo quy định tại nghị định số 653/2019/UBTVQH14, ngày 12 tháng 3 năm 2019 của Ủy ban thường vụ Quốc hội. Trường hợp sắp xếp từ 3 đơn vị hành chính cấp xã trở lên thì không xem xét đến tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số. Đơn vị HC cấp xã hình thành sau sắp xếp giai đoạn 2019-2021 thì không thực hiện sắp xếp nhập với ĐVHC cùng cấp trong giai đoạn lần sau.

Theo Phương án của tỉnh, huyện Phù Ninh phải thực hiện sắp xếp 3 đơn vị hành chính cấp xã (trong đó có 2 xã dưới 50% cả hai tiêu chuẩn) để thành 1 đơn vị hành chính cấp xã mới. Lộ trình: Đến hết năm 2019, hoàn thành việc sắp xếp ĐVHC cấp xã, kiện toàn xong tổ chức bộ máy ĐVHC xã mới và chính thức đi vào hoạt động. Quý I/2020, hoàn thành các bước công việc để tổ chức Đại hội Đảng bộ cấp xã, nhiệm kỳ 2020-2025 ở các đơn vị hành chính cấp xã mới. Năm 2021, tổ chức tổng kết đánh giá việcsắp xếp ĐVHC cấp xãgiai đoạn 2019-2021.

Sự cần thiết sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã

Huyện Phù Ninh có 19 đơn vị hành chính cấp xã(18 xã và 01 thị trấn). Với diện tích 15.637,32ha, dân số trung bình 99.504 người. Quá trình đổi mới phát triển kinh tế - xã hội của huyện trong những năm qua đã đạt được những kết quả: cơ sở hạ tầng, kỹ thuật đã được đầu tư khá đồng bộ, giao thông đi lại thuận tiện; năng lực trình độ của cán bộ, công chức và Nhân dân nâng lên.  Song, đơn vị hành chính cấp xã nhỏ gây nhiều khó khăn trong công tác lập kế hoạch, quy hoạch dài hạn, định hướng công tác phát triển KT – XH ở tầm vĩ mô,làm cho không gian phát triển bị chia cắt, manh mún, phân tán các nguồn lực, tiềm năng cho phát triển kinh tế - xã hội, nên quy mô các đơn vị hành chính xã, thị trấn của huyện như hiện nay là không còn phù hợp.Số lượng các đơn vị hành chính cấp xã quá nhiều so với quy mô diện tích không lớn dẫn đến sự gia tăng về số lượng đội ngũ cán bộ, công chức.Các chi phí xây dựng trụ sở, mua sắm trang thiết bị làm việc tăng lên làm tăng chi ngân sách nhà nước. Việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã là cần thiết. Nhằm tạo điều kiện tập trung được các nguồn lực về đất đai, dân số, mở rộng không gian để quy hoạch, tập trung mở rộng sản xuất, phát huy hiệu quả các tiềm năng, thế mạnh để phát triển kinh tế - xã hội. Việc đầu tư cơ sở hạ tầng, công trình phúc lợi được tập trung hơn, tránh việc đầu tư xây dựng dàn trải, nhất là đối với sự nghiệp giáo dục, y tế. Đồng thời, giúp tinh giản bộ máy, tiết kiệm chi cho ngân sách, góp phần vào cải cách chính sách tiền lương, nâng cao đời sống cho cán bộ, công chức và nâng cao chất lượng, trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã.

 Phương án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã huyện Phù Ninh

Theo phương án tổng thể số 2364/PA-UBND, ngày 3/5/2019 của UBND tỉnh Phú Thọ về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã, tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2019-2021, huyện Phù Ninh sắp xếp 03 đơn vị hành chính xã (02 xã dưới 50% cả 2 tiêu chuẩn và 01 xã khác), đơn vị hành chính xã mới hình thành mới sau sắp xếp là 01 xã, tổng số đơn vị hành chính cấp xã huyện Phù Ninh sau khi sắp xếp: 17 đơn vị, gồm 01 thị trấn và 16 xã  (giảm 02 đơn vị). Thực hiện chủ trương, Nghị quyết của Đảng, Nhà nước và các văn bản chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Huyện ủy, UBND huyện Phù Ninh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện các bước theo trình tự quy định. Căn cứ vào tình hình thực tế, quá trình phát triển của các địa phương, UBND huyện đã lập báo cáo về phương án tổng thể sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã giai đoạn 2019-2021 và giai đoạn 2022-2030. Huyện Phù Ninh có 2 đơn vị hành chính cấp xã thuộc diện phải xắp xếp là Vĩnh Phú và Bình Bộ sáp nhập với 1 xã là Tử Đà ( Tử Đà là xã liên quan) thành lập 1 đơn vị hành chính cấp xã mới. Tổng diện tích sau khi sáp nhập là: 1.506,2ha, dân số: 11.915 người. Trụ sở đặt ở xã Từ Đà hiện nay (do Tử Đà là xã nằm giữa, có cụm công nghiệp, là vùng có động lực phát triển kinh tế).

Như vậy trong giai đoạn 2019 – 2021 sau khi sắp xếp huyện Phù Ninh có 16 xã và 1 thị trấn; giảm 2 đơn vị hành chính cấp xã. Sau khi phương án tổng thể sắp xếp ĐVHC cấp xã tỉnh Phú Thọ được Bộ Nội vụ thẩm định, Sở Nội Vụ tỉnh đã Hướng dẫn việc lập, niêm yết danh sách cử tri, lấy ý kiến cử tri về đề án sắp xếp ĐVHC cấp xã giai đoạn 2019-2021. UBND huyện đã ban hành Công văn số 739/UBND-NV, ngày 05/7/2019, hướng dẫn các xã Tử Đà, Bình Bộ, Vĩnh Phú lập và niêm yết danh sách cử tri.  Đến nay, UBND 3 xã; Vĩnh Phú, Tử Đà, Bình Bộ đã hoàn thành việc lập 2 niêm yết danh sách cử tri theo quy định. Việc lập danh sách cử tri đảm bảo tuân thủ đúng nguyên tắc theo quy định tại Điều 4 Nghị định số 54/2018/NĐ-CP ngày 16/4/2018 của Chính phủ hướng dẫn việc lấy ý kiến cử tri về thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới hành chính.

Việc sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính nhằm tổ chức hợp lý đơn vị hành chính các cấp phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển của đất nước; đảm bảo hoàn thiện thể chế về đơn vị hành chính, bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; góp phần phát huy nguồn lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân; đảm bảo quốc phòng; giữ vững an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội. Phấn đấu đến năm 2030 các đơn vị hành chính được sắp xếp cơ bản phù hợp chiến lược phát triển kinh tế - xã hội; đáp ứng yêu cầu xây dựng nước ta trở thành một nước công nghiệp hiện đại, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.